Türkiye'de Hep Tartışmalı Konu: Siyasi Rejim

Osmanlıdan beri monarşik rejim (1876 Anayasası),
Parlamenter rejim (1876 Anayasasının 1909 değişikliği),
Meclis hükümeti rejimi (1921 Anayasası),
Karma rejim ( 1924 Anayasası),
Parlamenter rejim (1961 ve 1982 Anayasası).

 

Bütün bu dönemlerde siyasi rejim yani hükümet modelleri ve Anayasalar tartışılmıştır. Bugünkü 1982 Kenan Evran Anayasası hep değiştirilerek  bugünkü Cumhurbaşkanlığı Hükümet Modeline gelinmiştir. Tartışmalar bitmiyor. Yeni bir değişiklik tartışmaları devam ediyor. İktidar Cumhurbaşkanlığı Hükümet Modelini savunuyor, muhalefet ise güçlendirilmiş parlamenter rejimi savunuyor.

 

Türkiye'deki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Modeli  Amerika’daki başkanlık modeli değildir. Muhalefetin savunduğu güçlendirilmiş parlamenter rejim nedir çok bilinmiyor. Sanki güçsüz parlamenter rejim varmış gibi. Parlamenter rejim zaten güçlendirilmiş rejimdir. Parlamenter rejimde, yargı bağımsız olmak zorunda. Yasama ‘da çoğunluğu olan parti veya koalisyon kanunları çıkarmalı, hükümete güvenoyu vermeli ve Cumhurbaşkanını seçmelidir. Parlamenter rejimde yürütme, bakanlar kurulu, başbakan ve seçilmiş  cumhurbaşkanı veya babadan oğula, kıza geçen kral, şah, padişah, imparator dan oluşmaktadır. Örneğin, İngiltere, Japonya, Belçika, İspanya gibi. Parlamenter rejimin cumhurbaşkanı, sorumsuz ve yetkisiz olmak zorundadır. Çünkü güçlendirilmiş parlamenter rejim veya normal parlamenter rejimde, bir kazanda iki baş olamaz. Hem yetkili cumhurbaşkanı hem de başbakan bir arada olamaz. Burada yetkili ve sorumluluk sahibi başbakan olmak zorunluluğu vardır.

Amerika’daki bakan denilen sekreterler senatodan onay almak zorunda. Ak Partinin bugünkü cumhurbaşkanlığı hükümet modeline ihtiyaç yoktur. Çünkü bugünkü rejim Ak Partinin aleyhine işlemiştir. Bugün Ak Parti cumhurbaşkanını seçmek  için 50+1 oya, mecliste de çoğunluğa sahip olmak zorunda kalmıştır. Hem cumhurbaşkanlığı hem de mecliste koalisyon vardır. Hatırlayın Ak Parti ilk seçiminde 36 meclisin 67 milletvekiline sahip oldu. Bu çoğunlukla Ak Parti  hükümet kurdu, cumhurbaşkanı seçti ve kanun çıkarmak için çoğunluğa sahip oldu. Bugünkü cumhurbaşkanlığı modelinin hiçbir kimseye uzun dönemde faydası yoktur. Bu siyasi rejim hep tartışılacaktır.