İSTANBUL’A KAR NEDEN YAĞAR?

Dekos Meteoroloji Raporu

İstanbul’un çevresinde kış mevsiminde kesintisiz devam eden Dekos etkisi, şiddetli soğuklar oluşturur.

İstanbul’a yağan kar ve soğuk hava İstanbul Boğazı ile Haliç’in donmasına sebep olur.

İstanbul ve İstanbul Boğazı: İki deniz arasında bir boğaz var, Haliç var. Karşısı Romanya, Rusya, Ukrayna’dan gelen Dekos etkisiyle rüzgârları yaşıyor. Karayeli alıyor, poyrazı alıyor. Rutubet yükleniyor. İstanbul bir acayip yerdedir. Mevsimleri sürprizlidir. Bu sürprizleri anlayabilmek için gökyüzüne bakarken biraz bakar olacağız fakat bakar kör değil! Uydu görüntülerindeki Dekos etkisinden dolayı oluşan Sütçü Bulutlarının atmosferde gezinmesi takip edildiğinde İstanbul bu sürprizleri her zaman Dekos etkisiyle yaşar.

İstanbul’a neden kar yağar? İstanbul Boğazı neden donar?

Meteorolojik olayları meydana getiren en önemli faktörün Dekos etkisi olması sebebiyle İstanbul’a yağan kar ile Boğazı ve Haliç’i donduran ve ağır kışları yaşatan aylarca süren Dekos etkisi olduğu görülmektedir. İstanbul tarih boyunca değişik iklim şartlarının ve ekstrem olayların tezahürlerini yaşamıştır. Marmara Bölgesi’nin coğrafîk, jeolojik, sismolojik ve meteorolojik konumunun farklılığı görülmektedir. Bu farklılıktan dolayı değişik iklim hâdiseleri meydana gelir. İstanbul’u belirli bir iklimin çerçevesine sıkıştırmak kolay değildir. Marmara Denizi’nde bulunan fay kavşağındaki faylarda Dekos etkisinden dolayı iklimi her yıl farklılık gösterebilmektedir.

Dekos etkisi İstanbul’a kar yağdırdı ve İstanbul Boğazı’nı dondurdu.

İstanbul’un iklimi üzerinde Akdeniz, Karadeniz, Balkanlar ve Anadolu’daki Dekos etkisi bulunmaktadır. Bu bölgelerden biri veya birkaçında oluşan Dekos etkisi basıncı etkileyerek, rüzgârların hızını artırmakta ve bu rüzgârlar da Boğaz’ın geçiş alanından faydalanarak İstanbul üzerinde esmekte ve şehrin ikliminde büyük tesirler meydana getirmektedir. Bu sebeple İstanbul’un çevresindeki Dekos etkisinin, basıncı etkilemesinden dolayı sert kışların yaşanması ve bunun neticesinde de Boğaz’ın buzlarla kaplanması şaşırtıcı olmamaktadır.

Dekos etkisiyle şiddetli soğuklar olur

İstanbul’un çevresinde kış mevsimlerinde kesintisiz devam eden Dekos etkisi, şiddetli soğuklar oluşturmuş, İstanbul Boğazı ile Haliç’in donmasına sebep olmuştur. Fetih öncesi İstanbul’un meşhur, kışları 401, 739, 755, 763, 928, 934, 1232 yıllarında yaşanmıştır. Fetih sonrasında ise 1621, 1755, 1768, 1823 ve 1878 yıllarında yaşanan kışlara dâir teferruatlı bilgiler vardır. İstanbul’un 1929, 1954, 1963, 1969 ve 1987 kışları İstanbul’un kış tarihinde 1929 kışı önemliymiş. 6 Ocak’ta başlayan kar yağışı, 12 Mart’a kadar devam etmiş. Kar yağışı, 2 ay boyunca devam etmiş. Asıl Dekos etkisiyle büyük kış Avrupa’da yaşandığı için, Tuna Nehri donmuş. Donan Tuna Nehri’nin çözülme evresi İstanbul’u etkilemiş.

İstanbul Boğazı’nın en dar yeri Rumelihisarı

Çözülen buzlar, Karadeniz’e inmiş. Dalgalarla sürüklenerek, evvela Rumelihisarı önüne gelmiş. Rumelihisarı boğazın en dar yeridir. Orayı büyük buz parçaları kilitlemiş. Avrupa’daki büyük kışın neden olduğu büyük ırmaklardaki donmaların, bir süre sonra çözülmesiyle oluşan buz kitlelerinin akıntıyla boğaza gelmesi ilginç olayların arasındaymış. İstanbul Boğazı’nın fotoğraflarıyla tespit edilmiş, en büyük İstanbul kışı olarak yaşanmıştır.

1954 yılında da aynı şekilde büyük bir kışın yaşandığı ve Tuna Nehri’nden kopan buzların İstanbul’a geldiği görülmüş. 1963’te yaşanan ağır kış mevsiminde, Trakya’daki kışı görüntülemek isterken tipide boğulan gazeteciler kurtarılamamış. 1969’da şiddetli bir kış daha yaşanmış. 1969 kışında Büyükçekmece Gölü, Küçüksu, Kâğıthane Dereleri ve Elmalı Barajı tamamen donmuş. 1987’de ağır bir kış daha yaşanmış. Bu ani ve olağanüstü bir kış olmuş. Şehir bir metre kalındığındaki karın altında kalmış ve hayat tamamen durmuş. Yukarıdaki tarihlerde İstanbul Boğazı ve Haliç ağır kışları yaşamış ve donma şartları oluştuğunda tekrar yaşayacağı ve donabileceği görülebilir.

Yaşanan bu kışlarında bir düzeni olduğunu düşünerek inceleme ve araştırmalar yapıldığında düzenin ipuçlarına Dekos etkisiyle rastlamak mümkün olmaktadır.

İstanbul’a kar yağışının ve İstanbul Boğazı’nın donma şartlarının en önemli birkaç özelliği:
 

1. İstanbul ve İstanbul Boğazı’nın coğrafik, jeolojik, sismolojik ve meteorolojik konumunun farklılığı.
2. İstanbul’un mevsim normali gün ortasındaki hava sıcaklığının Aralık-Ocak-Şubat-Mart aylarındaki önemi. Hava sıcaklığının +8 ile +12 dereceler arasında seyretmesi.
3. İstanbul’un çevresinde uzağında veya yakınında İstanbul’un semasını sürekli soğutabilecek Dekos etkisinin olması.
4. Dekos etkisiyle oluşan ve atmosferde gezinen Sütçü Bulutlarının sürekli olarak Marmara Bölgesi üzerinde Aralık-Ocak-Şubat-Mart aylarında görünür olması. Bu neden ile İstanbul’a kar yağar ve havası soğutulmuş olur.

Kaynak / Deprem Tahmin Uzmanı - KADiR SÜTÇÜ